Een vooraanstaand ziekenhuis wilde aan de slag met het herontwerp van de vervolgopleiding voor oncologieverpleegkundige. De ambitie was om een ‘state of the art’ traject te maken dat meebeweegt met de ontwikkelingen in de praktijk, zodat het ziekenhuis goede oncologieverpleegkundigen zou kunnen opleiden voor hun eigen huis en collega ziekenhuizen. Bovendien was belangrijk dat de opleiding zou voldoen aan externe accreditatie-eisen.
Aanpak
In nauwe samenwerking met relevante stakeholders, waaronder de verpleegkundigen zelf, hebben we een ontwerpsnelkookpan van vijf dagen georganiseerd.
Vooraf deden we onderzoek naar kenmerkende praktijksituaties (‘critical incidents’) van oncologieverpleegkundigen: wat is de essentie van hun rol, voor welke professionele opgaven komen zij te staan? Deze praktijkbeschrijvingen vormden de input voor een ontwerpweek. Hier hebben we met een kernteam (oncologieverpleegkundigen, leidinggevenden en opleidingsadviseurs) een globaal ontwerp gemaakt van de vervolgopleiding.
Elke dag zetten we één ontwerpstap:
- Dag 1: kenmerkende praktijksituaties analyseren op benodigde bekwaamheden.
- Dag 2: beoordelingscriteria vaststellen: wanneer handelt de oncologieverpleegkundige adequaat in de kenmerkende praktijksituaties? Wat doet hij of zij dan?
- Dag 3: ontwerpen van proeven van bekwaamheid voor de meest essentiële werksituaties: hoe kan een verpleegkundige laten zien dat hij die situaties beheerst?
- Dag 4: leeractiviteiten bepalen waarmee oncologieverpleegkundigen de benodigde bekwaamheden onder de knie kunnen krijgen.
- Dag 5: de leeractiviteiten omzetten in een globaal ontwerp van het leerprogramma.
Aan het eind van iedere werkdag presenteerden we de tussenresultaten aan een groep ‘critical friends’: collega oncologieverpleegkundigen, verpleegkundig specialisten, teamleiders en artsen. Zij gaven feedback en tips om het ontwerp aan te scherpen. En, misschien nog wel belangrijker: zo creëerden we een steeds grotere betrokkenheid bij de nieuwe vervolgopleiding. Deze sessies brachten telkens een enorme versnelling teweeg en zorgden voor een positieve vibe en impuls. Onze rol was om die sessies te begeleiden en ruimte te maken voor alle verschillende belangen en stemmen, en die aan te wenden voor een sterker ontwerp.
Impact
Aan het eind van de ontwerpweek was het grof ontwerp van de nieuwe vervolgopleiding af en konden we dit voorleggen aan de stuurgroep. Zij waren unaniem enthousiast en gaven hun goedkeuring om dit verder te verfijnen. Een klus die werd opgepakt door één van de interne opleidingsadviseurs, met ons als sparringpartner van buiten. Dit is tekenend voor het resultaat: naast een inhoudelijk sterk ontwerp was er ook een sterk gevoel van enthousiasme en eigenaarschap ontstaan.