This page is not available in English - View in Dutch:
150.000 plankzaken
In 2009 kwam in het NOS nieuws dat veel aangiftes van burgers bij de politie op de plank blijven liggen. Volgens een onderzoek zou het zelfs gaan om 150.000 plankzaken. Gelukkig ging het niet om zware criminaliteit, zoals moord en doodslag, maar ook niet alleen om fietsendiefstallen: inbraak, diefstal, afpersing, fraude en vernieling. Voor aangevers is het niet te begrijpen dat de politie misdrijven niet aanpakt. De politie staat wel voor je klaar als je 6 km te hard rijdt binnen de bebouwde kom, maar als je ze nodig hebt na de aangifte van een woninginbraak hoor je nooit meer wat.
Schaamte
Ondanks allerlei onderzoeken en verbeterprojecten bleek in 2011 dat de situatie niet verbeterd was. Weer kwam de politie negatief in het nieuws. De bazen van de politie wisten niet meer wat te doen, de medewerkers voelden zich beschaamd.
Een kleine groep medewerkers binnen de politie wilde het er echter niet bij laten zitten. Zij waren ervan overtuigd: dit kan anders! Grote inspiratie kwam van ‘Let’s do it’, een grote vuilnis opruimactie in Estland. Ruim 40.000 vrijwilligers uit de hele wereld hielpen daar om op één dag al het zwerfvuil op te ruimen. Waarom zou dat niet met die 150.000 plankzaken kunnen?! Zo ontstond vanuit een kleine kiem van 5 mensen een beweging van honderden politiemensen met als doel: alle plankzaken opruimen in 1 dag.
Droom
Het begon allemaal op het politiebureau in Terschelling. Een van de initiatiefnemers kwam uit Friesland en wist dat in de winter het bureau in West-Terschelling praktisch leeg staat. Een groep van zo’n 20 enthousiastelingen toog naar het eiland met een stapel plankzaken in de koffer. Het idee was simpel: samen een honderdtal zaken wegwerken en zien of dat haalbaar is. Het bleek een hele klus, toch ontstond er een gezamenlijke droom: een grote landelijke opruimdag waarop alle plankzaken in een dag worden weggewerkt! Heel veel medewerkers van de politie, het openbaar ministerie, de reclassering en andere vrijwilligers zouden de handen uit de mouwen steken en met vereende krachten deze klus klaren. Deze droom gaf zoveel energie dat deze groep mensen het zeker wist: dit moest gewoon gaan gebeuren!
Methode
De oefening met de 100 zaken had echter ook pijnlijk duidelijk gemaakt dat je niet zomaar even al die aangiftes kunt wegwerken. Het is immers van groot belang dat de burgers die aangifte hebben gedaan, weten dat de politie en het OM daar goed mee zijn omgesprongen. Dat betekent zaken uitzoeken, getuigen en verdachten horen, dossiers opmaken en waar mogelijk de zaak aanbrengen bij de rechter. Doordat veel verschillende mensen aan één zaak werkten en iedere zaak misschien wel te zorgvuldig werd aangepakt, kostte iedere zaak erg veel tijd. Tijd die er simpelweg niet was. Zo ontstond een methode om meer oplossingsgericht zaken aan te pakken met veel collega’s tegelijkertijd.
Oplossingsgericht wil zeggen dat je alleen het meest essentiële doet om een zaak aan te pakken. Bijvoorbeeld een beperkt aantal getuigen horen, telefonisch zaken afhandelen en soortgelijke zaken gelijktijdig aanpakken. Een kleine groep bereidde alle zaken op deze manier voor en een grote groep collega’s uit alle geledingen kwam op de opruimdag helpen zoveel zaken als mogelijk weg te werken. Dat was het idee.
Opruimdagen
Terwijl één groep de methode uitwerkte, was een andere groep met man en macht bezig collega’s te werven. Via internet, email, verspreiding van kaartjes op allerhande plaatsen, promotiefilmpjes en aanwezigheid op congressen werden veel mensen aangestoken door het virus. Zij konden zich aanmelden via een website en kregen vervolgens een uitnodiging voor een workshop om de methode te leren. Vakmensen uit diverse korpsen gaven de workshops, op die manier konden de ‘good-practices’ worden gedeeld en verspreid.
Eind 2011 en begin 2012 kwamen er meerdere landelijke opruimdagen. Het bleek niet haalbaar om alle plankzaken op één dag te doen. Na enige moeite was ook de korpsleiding van de politie enthousiast geworden. Tijdens de actiedagen lieten ze niet alleen hun gezicht zien, maar droegen ze ook hun steentje bij. Na telling van de dossiers bleek dat er duizenden zaken waren opgeruimd. Geen 150.000, maar die waren er in werkelijkheid ook helemaal niet. De systemen klopten niet, waardoor er diverse dubbelingen waren.
Bouwstenen
De beweging die zo is ontstaan rolde voort en begin 2013 bleek bij een landelijke telling dat er nog maar een werkvoorraad lag van 15.000 zaken. Een enorm succes! Tijdens de grote opruimactie hebben onderzoekers meegekeken. Zij kwamen tot de conclusie dat zeven bouwstenen samen verantwoordelijk zijn voor het succes. Zoals onder meer het samen screenen van zaken en het bijhouden van een monitorsysteem door medewerkers zelf.
‘Plankzaken opgeruimd!’ is een voorbeeld van hoe een organisatievraagstuk van onderop opgelost kan worden. Hoe medewerkers hun krachten bundelen rond een probleem waar zij (en de burgers!) echt last van hebben en met aanwending van hun vakmanschap een duurzame oplossing voor vinden!
Meer weten?
- Lees meer in het boek ‘Plankzaken opgeruimd!’Een beweging van onderop – Cees Sprenger en Hans Regterschot (Boom/Lemma, 2013). Hier te downloaden. Het boek is uitgegeven in de onderzoeksreeks Politieacademie van Boom Lemma en ook hier te bestellen.
- Of kijk naar de korte documentaire op youtube: