This page is not available in English - View in Dutch:
Samen met Marjan Besemer heb ik het leertraject ‘Jeugdhulp op toernee’ ontworpen. In deze blog lees je meer over de drie ontwerpprincipes die wij centraal stelden in het ontwerp. Zodra we gestart zijn, zullen we ook de impact van het traject onderzoeken. We zijn benieuwd of het leertraject gebaseerd op deze principes kan bijdragen aan het verder brengen van lastige vragen in de jeugdzorg.
Verandering ontstaat als je in beweging komt
De centrale gedachte is dat de jeugdzorg krachtiger kan opereren in het (deels) nieuwe netwerk, als ze de belangen van partnerorganisaties van dichtbij kunnen ‘proeven’. Een voorbeeld: een gezin kan te maken krijgen met een uit-huisplaatsing vanwege schulden, terwijl iemand van jeugdzorg de kinderen begeleidt en hier op het laatste moment van hoort. In zo’n situatie kan het helpen als je elkaar kent. Omdat je elkaar dan ook gemakkelijker vindt in crisissituaties. Dit begrijpen van een ander perspectief is niet iets dat je kunt doen vanachter de tekentafel. Daarvoor moet je de deur uit; op pad.
In ons leertraject nodigen we deelnemers uit een kijkje in een andere werkwereld te nemen. Ze leggen contacten, zien andere praktijken en maken ruimte om eens op een andere manier naar het eigen werk te kijken. Gever Tulley bedacht het woordt ‘thinkering’ wat ik hier wel bij vindt passen. "You can figure things out by fooling around” zegt Tulley in deze Ted-film uit 2009. De eerste en laatste bijeenkomst vindt plaats met de groep samen. Tussen die twee ontmoetingen in gaan deelnemers zelf op werkbezoek in een andere praktijk om inspiratie, ideeën en contacten op te doen.
Kennis stroomt zodra er een vraag is
Niet de beste antwoorden zorgen voor vooruitgang in de wereld, maar juist de vragen zorgen ervoor dat kennis stroomt. De Amerikaanse schrijver Isaac Asimov zei het treffend: The most exciting phrase to hear in science, the one that heralds new discoveries, is not "Eureka!" (I found it!), but "that's funny…”.
In dit leertraject oefen je je in het stellen van vragen; een relevante bekwaamheid bij het werken aan vernieuwing. Het bedenken en stellen van vragen is een vak apart. Tijdens de eerste bijeenkomst oefenen deelnemers met het bedenken en stellen van vragen. Bij het werkbezoek gaan deelnemers hiermee in de praktijk experimenteren. Zo kun je het effect ervaren van verschillende typen vragen.
Deze manier van vragen stellen sluit aan bij de waarderende- en oplossingsgerichte aanpakken die de laatste jaren -onder verschillende namen - steeds meer gebruikt worden binnen de Jeugdzorg. Zo is er ‘Verve’ in Overijssel, ‘Safe’ in Utrecht en ‘Signs of safety’ in Drente. Dit zijn benaderingswijzen die hun oorsprong vinden in appreciative inquiry en oplossingsgericht werken.
Mooie producten maken geeft voldoening en plezier
Omdat samen iets maken de kennisontwikkeling bevordert (zie Verdonschot, 2009) werken we aan concrete producten naar aanleiding van de werkbezoeken. We maken geen rapporten die toewerken naar ingedikte conclusies maar we zoeken juist producten die de rijkheid en de verhalen helpen te ‘vangen’. Je kunt denken aan een fotocollage, een poster of een kort filmpje.
Je kunt het werkbezoek zien als een klein praktijkonderzoek dat de bedoeling heeft bij te dragen aan het oplossen van vraagstukken waar jeugdwerkers mee te maken hebben nu de jeugdzorg gedecentraliseerd wordt. Het is dan ook zaak om na te denken over aantrekkelijke manieren waarop je je bevindingen vastlegt en ‘presenteert’. In plaats van een rapportage maken deelnemers aansprekende visuele producten die passen bij de eigen inspiratie.
Wil je meer informatie over het leertraject? De eerste bijeenkomst gaat van start op dinsdag 23 september.
In deze reeks verscheen ook 'Jeugdhulp is gebaat bij sterke samenwerking met partners' en 'Een 'kijkje in een heel andere wereld’ kan leren bevorderen'.