This page is not available in English - View in Dutch:
De valstrik van de ernst. Wanneer meer energie gaat naar het aan de gang houden van de machine van gewichtigheid, dan naar de essentie van je werk. Wanneer mensen enkel nog een reactie geven op een ander, nooit meer een echte respons. Omdat de vraag amper binnenkomt, niet doorheen de professionele jas geraakt.
Serieuze jassen
Ik had er ook een paar: van die serieuze jassen. Ik was ‘mevrouw de psychologe’, en later ‘de coördinator’. En het werd een valstrik wanneer ik voortdurend probeerde te voldoen aan al die echte (of gemeende) verwachtingen van collega’s en de baas. Tot het volhouden van mijn identiteit bijna leek op het spelen van een rol in een toneelstuk. Een theater waarin met meningen wordt gegoocheld, grote woorden niet worden geschuwd, en vooral niemand ooit toegeeft dat hij het soms niet weet. Waarin ik altijd een antwoord gaf op elke vraag die mij gesteld werd. Want wat als ik op een dag zou toegeven dat ik het ook niet zo direct wist? De naam van deze opvoering zou weleens “De nieuwe kleren van de keizer” kunnen zijn. Want ikzelf wist dat ik eigenlijk naakt was, en ook de anderen wisten dat.
Professional als identiteit
We spelen iemand die geen fouten maakt, niet twijfelt, altijd het juiste antwoord kent. Zijn we immers niet aangeworven voor die professionaliteit? Maar daarmee houdt ons ‘spelen’ eigenlijk op: we lopen het risico een soort robotachtige versie van onszelf te worden. De professional als identiteit, die geen echt contact meer maakt met anderen, en ook niet met zichzelf. Die niet meer gewoon kan zeggen: ‘dit vind ik mooi, en ik kan niet direct uitleggen waarom’. Die geen vragen durft stellen, omdat daar incompetentie uit zou blijken, terwijl leergierigheid en nieuwsgierigheid zoveel kan brengen. Die dingen doet waar hij zich oncomfortabel bij voelt, omdat het zo hoort. Omdat men op het werk nu eenmaal op die manier met anderen omgaat, die houding moet aannemen tegenover klanten,… En die ongemakkelijke situaties voorkomt door pijnlijke informatie te vermijden.
Wat levert het op?
Allemaal heel vermoeiend, en ik vraag mij bovendien af of het ons zoveel oplevert als we denken. Komen we door al die vergaderingen vol standpunten en professionele uiteenzettingen, echt tot de kern van ons werk? Kunnen we op die manier goed innoveren, als we zo druk bezig zijn met voldoen aan al die beelden? Wat blijft er uiteindelijk over van onszelf als motor van leren en groei, als onze energie naar het ophouden van de serieuze schijn gaat?
Authenticiteit en speelsheid
Want zolang geen enkel klein jongetje in het publiek uitroept dat we in ons blootje lopen, hebben we de angst dat dit op een dag zal gebeuren. We zijn bang dat onze ernstige gewichtigheid op een dag doorprikt zal worden, de dag dat we het antwoord niet meer weten. De dag dat we een fout maken misschien, de dag dat blijkt dat ook wij zoeken en twijfelen. En die angst om ontmaskerd te worden leidt tot vervreemding tussen mensen. Dan kunnen we geen echt contact meer toelaten. Laat ons een nieuwe beweging maken: naar authenticiteit en speelsheid. Naar passie en durven loslaten. Naar fouten mogen maken, mogen zoeken, mogen vallen en weer opstaan.
Deze blog verscheen ook op vrijdagvisiedag.com.