This page is not available in English - View in Dutch:
Iets meer dan een jaar geleden werd ik gevraagd als spreker op een studiedag voor leraren van het college Hagelstein te Sint-Katelijne-Waver. Men vroeg me om vanuit mijn ervaring in de bedrijfswereld iets te vertellen over het werken aan waarden en attitudes. De kern van mijn boodschap was de volgende :
- Werken rond waarden doe je vanuit een logica die anders is dan de logica achter kennisoverdracht.
- Werken rond waarden vereist dat je die waarden als leraar ook dient te behartigen of uit te stralen.
- De school dient een veruitwendiging te zijn van de waarden die ze wil doorgeven.
Attituderapport voor leerlingen als opstap
Op dat moment had een werkgroep al een “attituderapport” uitgewerkt. Een aantal attitudes waren gekozen per graad (1ste, 2de en 3de graad) zodanig dat er een soort groeitraject doorheen de leerjaren liep. Dat was een mooie voorzet. Er was ook software ontwikkeld waar de leraren punten konden geven per attitude. Deze punten zouden dan voorgelegd worden aan de ouders.
Omdat ervaring de beste leerschool is, lieten we de leraren in kleine groepjes werken rond het “attituderapport”. Ze mochten zichzelf een score geven per attitude en werden uitgenodigd om samen uit te wisselen over de mate waarin de huidige aanpak het gewenste effect zou hebben. Deze oefening maakte duidelijk dat er nood was aan een andere aanpak.
Werkpunten voor de hele school
Daar toonde de directie van de school hoe belangrijk ze dit project vond. Er werden meteen tijd en middelen vrij gemaakt om de aanpak verder te ontwerpen. De eerste stap was een cultuur-onderzoek waarbij drie vragen werden voorgelegd aan de leraren, de ouders van de ouderraad, de directieleden zelf en de ondersteuners van de school. Uit dit resultaat bleek dat de schoolcultuur “klaar” was om dit project rond waarden en attitudes te “dragen”. En er kwamen ook vier werkpunten naar boven : de hoge werkdruk binnen de school, het feit dat leerlingen TE centraal staan, de nood aan meer eerlijkheid en respect t.a.v. de leraren (vanwege de leerlingen) en de behoefte aan meer inspraak en betrokkenheid.
In gesprek over waarden
Opnieuw toonde de directie hoe belangrijk ze dit project vond en werd er gekozen voor een werkvorm die inspraak en betrokkenheid centraal stelt. Met alle leraren werd er een World Café georganiseerd om dit proces samen verder vorm te geven. Dit leidde tot enkele mooie bijsturingen. Het “attituderapport” werd een “attitudeportfolio” waarbij het gesprek met de leerling(en) over waarden centraal kwam te staan. De leraren gingen samen ook gretig op zoek naar manieren om rond waarden te werken rekening houdende met de werkdruk en er werd een lijntje gelegd met de leerlingen- en de ouderraad. Het werd immers stap voor stap duidelijk dat werken rond waarden en attitudes nog krachtiger kon worden door te gaan werken in de leraren – leerlingen – ouders-driehoek.
World Café met ouders, leraren en leerlingen
Als volgende stap werd er op 28 april jl. opnieuw een World Café georganiseerd met leraren, leerlingen en ouders. Als introductie werd er een filmpje getoond waarbij mensen uit de bedrijfswereld bevraagd werden rond het belang van waarden en attitudes. Dit filmpje werd door de leerlingen zelf gemaakt! Een schitterende opwarmer om meteen aan de slag te gaan met de volgende vragen:
- “Welke waarden en attitudes moeten we als school – samen met de ouders – ontwikkelen en ondersteunen ?”
- “Hoe moeten we werken rond die waarden en attitudes zodanig dat deze echt geïntegreerd raken ?”
- “Bedenk concrete manieren om dit samen (ouders, leerlingen en leraren) te realiseren ?”
Kippenvel
De manier waarop we tieners, ouders en leraren samen rond de tafel in gesprek zagen gaan, bezorgde mijn collega Niel en mezelf kippenvel. We zijn heel benieuwd naar het verdere verloop van dit project en kijken met heel veel respect naar de directie van deze school omdat ze de ruimte heeft gecreëerd voor dit bijzondere project.
Aanvullende opmerking : dit proces wordt iets uitvoeriger beschreven in een artikel gepubliceerd in het onderwijstijdschrift BREEDBEELD. Het werd toegevoegd aan de publicaties gekoppeld aan het profiel van Philippe Bailleur.