Werkgeluk & welbevindenOnderzoek
Een landelijk onderzoeksinstituut wilde graag meer zicht krijgen op de verwachtingen en wensen van mensen ten aanzien van de toekomst. Het onderzoek maakte deel uit van een langdurige studie naar de ‘staat van het land’, waarbij elk kwartaal een momentopname wordt gemaakt. Naast een survey en een online research community wilde men graag een aantal groepsinterviews waarin specifiek werd ingezoomd op de dromen en wensen van Nederlanders. De ervaring van het instituut is namelijk dat mensen het vaak makkelijker vinden om aan te geven wat ze niet hopen, maar lastiger om aan te geven wat ze wél willen. Juist in tijden van corona wilde men hier extra graag beelden bij krijgen.
Aanpak
De groepsinterviews konden niet ‘live’ plaatsvinden, dus het werden vier online gesprekken, met telkens vier mensen. Er deden mannen en vrouwen mee, met hoger en lager opleidingsniveau en de leeftijden varieerden van 18 tot 66.
We bouwden een interviewleidraad op aan de hand van Appreciative Inquiry. Eerst vroegen we de deelnemers om een mooi voorbeeld te geven van waar het land in de afgelopen weken wat hen betreft op zijn best was. Die voorbeelden, die varieerden van het applaus voor de zorgmedewerkers tot vriendelijke gesprekjes met onbekenden in de supermarkt tot de transparante communicatie van de overheid tijdens de persconferenties, wisselden mensen uit en we vroegen erop door: wat maakt dit voor u een mooi voorbeeld? Welke elementen spreken aan?
Vervolgens maakten we een doorstap naar de dromen: alle deelnemers werden uitgenodigd om uit een set van 16 beelden er één te kiezen die voor hen de gedroomde, gewenste toekomst vangt, en aan de hand daarvan iets te vertellen. Opvallend vaak kozen mensen een beeld dat te maken had met saamhorigheid en met natuur en groen. Mensen droomden van een toekomst waar buren praatjes met elkaar maken, aandacht hebben en voor elkaar klaar staan, waar meer rust is en waar het groener en gezonder is… Soms werden ze heel specifiek: aardbeienplantjes op elk balkon, lokaal verbouwde groentes, vaker op de camping en de mobiele telefoon uit. Ook wij als interviewers konden de gedroomde toekomst vaak voor ons zien.
Hierna legden we mensen vier landelijke toekomstscenario’s voor, die door het onderzoeksinstituut waren opgesteld, en ook in een eerdere meting waren gebruikt. Mensen bleken goed te kunnen kiezen welk scenario hen het meest aansprak, en waarom. En ze spraken de hoop uit dat datgene wat ze nu zien ontstaan in het land ook daadwerkelijk blijft of wordt uitgebouwd.
Impact
Aan het eind van de gesprekken hadden we rijke informatie voor de onderzoekers, die ze konden verwerken in het eindrapport. Daarnaast waren het vier mooie ontmoetingen geweest. Deelnemers vonden het leuk elkaars verhalen en invalshoeken te horen: een student, een leerkracht, een gepensioneerde ambtenaar, en verpleegkundige, een ondernemer, een stewardess…. Iedereen had zo zijn eigen ervaringen en perspectief. En daarnaar luisteren bleek aanstekelijk te werken. Soms letterlijk – waarbij een deelnemer die haar eigen kleding vermaakte in plaats van nieuwe te kopen, anderen inspireerde om hetzelfde te doen. Soms vooral in gevoel: mensen vonden het prettig stil te staan bij wat hen bezighoudt en wat belangrijk voor ze is. Het gaf energie en werkte verbindend. Zo had ook elk gesprek op zich waarde. Ook voor ons als onderzoekers.