Feedback, waarom het niet zo’n dingetje hoeft te zijn
Koffie en een goed gesprek met... Suzanne Verdonschot
Feedback geven… Feedback ontvangen. In positieve, of ‘negatieve’ zin. Het blijft iets ingewikkelds en uitdagends in het dagelijks leven. Hoeveel technieken je ook leert: van de sandwich methode, tot en met Transparant Managen. Wat maakt het geven en ontvangen van feedback nou zo’n dingetje? En kan het ook anders? Derk van der Pol ging erover in gesprek met collega Suzanne Verdonschot.
Dit interview met Derk is eerder opgenomen. Op dit moment is hij niet aan het werk, omdat hij de tijd neemt om te herstellen van een ongeluk. We wensen hem een spoedig herstel en kijken ernaar uit om hem weer te zien zodra hij er klaar voor is! 💪✨
Feedback: een 'dingetje'
"In een onderzoek dat wij samen deden bij een zorginstelling, ontdekten we dat feedback – of beter gezegd, het geven en ontvangen daarvan – echt een dingetje was. En dat is niet zo gek; hoe goed je ook weet hoe je feedback moet geven, dat maakt het nog niet altijd makkelijk om te doen. Iedereen kan de theorie inmiddels wel dromen: wees concreet, richt je op het gedrag en bied handvatten voor verbetering. Maar waarom blijft het dan toch zo ingewikkeld?
Volgens Suzanne is er een groot verschil tussen weten wat goede feedback is en je er daadwerkelijk prettig bij voelen. Er spelen allerlei triggers mee die het moeilijk maken om feedback echt goed te ontvangen, zelfs als we rationeel begrijpen wat ons wordt gezegd kan het gebeuren dat je feedback niet goed kunt horen. Er blijken drie triggers te zijn die invloed hebben op hoe we reageren op feedback. (Bron: 'Feedback is een cadeautje' van Douglas Stone & Sheila Sheen)
De drie feedbacktriggers
1. Waarheids-trigger
Dit is de trigger die opspeelt wanneer we twijfelen aan de waarheid van de feedback die we krijgen. Stel dat iemand zegt dat je iets niet goed hebt gedaan, maar je bent het er totaal niet mee eens. Of je hebt juist het gevoel dat de ander dit zegt om je een plezier te doen, zonder dat het écht ergens op gebaseerd is. Deze twijfel maakt het moeilijk om de boodschap überhaupt serieus te nemen.
2. Relatie-trigger
Deze trigger gaat over wie je feedback geeft. Soms is het moeilijk om kritiek te ontvangen van iemand met wie je geen sterke band hebt of die je misschien minder deskundig vindt. Misschien komt iemand net kijken in jouw vakgebied en zegt hij jou hoe het moet. Dat schuurt vaak en zorgt ervoor dat je minder openstaat voor de inhoud van de feedback.
3. Identiteits-trigger
Dit is misschien wel de meest gevoelige trigger. Als feedback raakt aan iets dat je heel belangrijk vindt of waar je erg trots op bent, kan het voelen als een aanval op je identiteit. Misschien hoor je iets over een aspect van je werk dat je normaal juist als je kracht beschouwt. De feedback roept dan een defensieve reactie op: boosheid, frustratie, of zelfs schaamte, en dat maakt het moeilijk om echt te horen wat de ander zegt.
Van feedback naar advies: een slimme truc
Suzanne deelt een tip: vraag eens om advies in plaats van feedback. Mensen die om advies vragen krijgen namelijk vaak veel concretere en nuttigere suggesties dan mensen die om feedback vragen. Het simpele verschil in woordkeuze zet de ander aan om actiever mee te denken in plaats van jou alleen te evalueren. Dus in plaats van “Heb je nog feedback voor me?” kun je vragen: “Heb je een tip hoe ik dit de volgende keer nog beter kan aanpakken?” Dit maakt het gesprek direct constructiever en vaak veel prettiger.
Waardering ontvangen: durf het echt te voelen
We zijn vaak geneigd om complimenten weg te wuiven of meteen te relativeren, maar Suzanne benadrukt het belang van écht waardering kunnen ontvangen, zij leerde dit van Chené Swart (narrative coach & consultant). Ze beschrijft drie niveaus van complimenten ontvangen, waarbij je steeds iets opener wordt:
- “Dankjewel” (de makkelijke, snelle respons).
- “Dankjewel, ik vind het fijn om te horen” (een stukje persoonlijker).
- “Dankjewel, fijn om te horen! Vertel me er eens wat meer over” (dit laat zien dat je écht openstaat voor het compliment).
Door zo waardering te ontvangen, ontstaat er ruimte voor een oprechter en dieper gesprek. Het nodigt de ander uit om eerlijker en opener te zijn.
De gouden regel van Suzanne: eerst de relatie, dan de feedback
Een belangrijke vuistregel die Suzanne hanteert, is simpel maar krachtig: eerst relatie, dan feedback. Het betekent dat je beter een goed contact kunt opbouwen voordat je feedback geeft. Wanneer je een goede relatie hebt, ontstaat er automatisch meer vertrouwen en wederzijds respect. Je bent dan minder snel bezig met het 'correct formuleren' van je feedback, en het gesprek wordt veel opener en persoonlijker. Suzanne geeft een mooi voorbeeld: “In plaats van een gesprek netjes in te leiden met beleefde zinnen, kun je ook eerlijk zeggen: “Ik vond ons vorige gesprek niet zo prettig. Hoe was het voor jou?” Hiermee open je het gesprek en geef je direct ruimte voor een gezamenlijk gesprek over hoe je samen verder kunt.”
Conclusie: feedback vanuit het hart
Het gesprek met Suzanne leert vooral dat feedback vanuit je hart geven het meest krachtig is. Op jouw manier. Een manier waarbij je eerlijk bent over je gevoelens. Hierdoor krijgt de boodschap meer kracht en ontstaat er ook meer openheid. Feedback hoeft dan allesbehalve een trucje of een dingetje te zijn."