Geluk en prestaties op het werk

Door: Saskia Tjepkema

#Leuk   #Inspiratie  

Het afgelopen jaar zijn er tenminste drie mensen uit mijn directe kennissenkring overspannen geraakt: een buurvrouw, een leerkracht van onze basisschool en een dierbare tante. Met veel gevolgen voor henzelf en hun omgeving. Deze week las ik dat ze zeker niet de enige zijn: het aantal mensen met een burnout is in 2011 met 11% toegenomen. En voor 2012 wordt een verdere stijging verwacht. ‘We werken ons over de kop’ stond er dan ook in de krant. Ik herken het wel als ik om me heen kijk. Misschien doen alle afslankoperaties wel mee: het lijkt soms of we meer werk verdelen over minder mensen.

Oog voor geluk

Tegelijk is er ook steeds meer belangstelling voor geluk en bevlogenheid op het werk. In Nederland verscheen bijvoorbeeld ‘Gelukkig werken’ van Onno Hamburger & Ad Bergsma, en ‘We hebben er zin in’ van Hans van der Loo. Zelfs de Harvard Business Review - toch een heel andere categorie magazine dan Flow of Happinez - wijdde het eerste nummer van 2012 aan geluk. Toeval?

The Happiness Formula (maar klopt-ie wel?)

Nee, zou de Amerikaanse psycholoog Shawn Achor waarschijnlijk zeggen. Hij heeft veel onderzoek gedaan naar geluk en de relatie met prestaties. En op basis daarvan veegt hij de vloer aan met wat hij de ‘Happiness Formula’ noemt: onze basisaanname over geluk. Vaak denken we - impliciet of expliciet - als volgt: als je hard werkt, bereik je je doelen, ben je succesvol en dus gelukkig. Maar daarmee zitten we onszelf in de weg en jagen we onszelf op, legt Achor uit. Ons brein stelt namelijk steeds weer nieuwe doelen als een doel eenmaal bereikt is. Met als gevolg dat je steeds blijft hollen: ‘If we put happiness at the other side of success, your brain never gets there.’

Een positief brein werkt beter

Hij draait het dan ook radicaal om: zorg eerst voor geluk en dan komen de prestaties en het succes. Hoe dat komt? In een positieve bui werkt ons brein beter. We denken sneller, zijn creatiever, hebben meer energie en (voor ons vak heel belangrijk!) we leren makkelijker. Dat noemt Achor ‘The Happines Advantage’.

Als het gaat om prestaties loont het dus om te investeren in een positieve mindset. Onderzoek laat zien dat het ook echt zo werkt. Achor heeft in verschillende bedrijven geëxperimenteerd met eenvoudige manieren om de mindset te beïnvloeden zodat mensen kijken naar wat al werkt, naar kansen - en niet naar het negatieve en naar wat nog moet. Het brein in een ‘positieve basisstand’, als het ware. Door simpele opdrachten als dagboekjes bijhouden, ‘random acts of kindness’, delen waar je trots op bent en soortgelijke acties bleken mensen vrij snel in een dergelijke mindset terecht te komen. En de prestaties namen toe [Zo scherp en levendig als Achor het vertelt kan ik het hier niet navertellen. Klik voor zijn verhaal op deze link naar TED].

Sprankelmomenten

Het deed me denken aan een eigen ervaring. Een aantal jaren terug kwam Coert Visser, expert op het gebied van oplossingsgericht werken, een gastworkshop bij onze leergang geven. Hij opende de dag met een ‘sprankelmoment’oefening. Hij vroeg alle deelnemers aan hun buurvrouw of buurman een positieve ervaring van de afgelopen week te vertellen. Binnen 2 minuten zat iedereen een geanimeerd gesprek te voeren. Men kende elkaar al anderhalf jaar, het was dus geen kennismakingsoefening. Dus na afloop verwachtten we allemaal half-en-half een soort terugkoppeling van die momenten, en een onderzoek naar een rode draad, maar dat gebeurde niet.

Coert vroeg een paar verhalen uit, maar focuste vooral op hoe we ons voelden en wat het gesprek met ons deed. ‘Nu zijn jullie in een positieve mindset, heel geschikt voor een dag waarin je veel wilt leren.’ En het was waar! Sindsdien gebruik ik die oefening zelf ook vaak, soms als start van een leeractiviteit, maar ook als begin van een werkoverleg of vergadering. En hij werkt altijd. Kort maar krachtig.

HRD als CHO?

Wie zorgt er in organisaties voor dit soort interventies? Kleine zetjes die mensen helpen om in een andere mindset te komen dan die ‘waarin nog van alles moet’? Misschien kunnen wij als HRDers wel een rol pakken als Chief Happiness Officer, zoals Alexander Kjerulf zichzelf noemt. Als nog een manier om bij te dragen aan kennisdelen, ontwikkeling en innovatie in organisaties. En aan gezonde medewerkers.

• Burnout in 2011: http://www.mkbservicedesk.nl/5903/werknemer-heeft-steeds-vaker-burnout.htm
• Gelukkig werken: www.gelukkigwerken.nl
• We hebben er zin in: http://www.wehebbenerzinin.com/
• HBR over geluk: http://hbr.org/archive-toc/BR1201
• Shawn Achor: http://www.ted.com/talks/lang/en/shawn_achor_the_happy_secret_to_better_work.html
• Coert Visser: http://noam-nieuwsbrief.blogspot.com/

Deze blog verscheen ook op HRD Pipl.