Dr. Tjip de Jong!
Door:
Suzanne Verdonschot
Suzanne Verdonschot
Gisteren, vrijdagmiddag 16 april 2010, verdedigde onze collega Tjip de Jong zijn proefschrift. De afgelopen vier jaar deed Tjip onderzoek naar de waarde van netwerken tussen mensen. Hij was benieuwd hoe deze netwerken leiden tot verbeteringen en vernieuwingen. Het proefschrift draagt de titel: 'Linking social capital to knowledge productivity: An explorative study on the relationship between social capital and learning in knowledge-productive networks'. De dag voor de verdediging verscheen in het Financieele Dagblad een interview met Tjip.
Onderzoek naar netwerken en innovatie
De verdediging volgde op het 'lekenpraatje'. Tjip deed tijdens deze presentatie uit de doeken wat hém nou zo fascineert: "In de tijd dat ik werkte met studenten kwam ik er al gauw achter dat leren niet alleen te maken met een docent, een leerling en lesstof. Het doet er ook toe of mensen het met elkaar kunnen vinden, en hoe de sfeer is". Tjip wilde meer snappen van die andere kant van het leren. Die te maken heeft met de relaties tussen mensen. Innovatie fascineert hem ook: "Het werken aan verbeteringen en vernieuwingen is geen stapsgewijs proces dat je van A naar B kunt vastleggen. Het is een veel weerbarstiger proces. Maar wat voor interventies werken daar dan wel in? Dat wilde ik te weten komen". Het werken met projectgroepen is geen heilige graal bij het bevorderen van innovatie. Hierover zegt Tjip in het Financieele Dagblad: "het is slimmer om bestaande netwerken die zich bezighouden met een vraagstuk in te zetten voor vernieuwing dan steeds maar projecten op te starten die op niets uitlopen".
Centrale vraag en aanpak
De vraag die centraal staat in zijn onderzoek is: Hoe beïnvloeden eigenschappen van sociaal kapitaal kennisprodroductiviteit in sociale netwerken? De aanpak bestond uit case studies waarbij netwerken langere tijd gevolgd werden. Bijvoorbeeld een netwerk binnen de gezondheidszorg dat zich bezig hield met dwang en drang. Of een netwerk binnen een ROC dat wil weten hoe ICT het leren van studenten kan ondersteunen. De veelheid aan onderzoekers waar Tjip mee samenwerkte gedurende het onderzoek doet geloven dat ook binnen het onderzoeksteam het nodige aan sociaal kapitaal ontwikkeld is.
Enkele bevindingen
- De netwerken waar kennisproductiviteit plaatsvond in de vorm van verbeteringen en vernieuwingen hadden alle vertakkingen buiten de organisatie. Dus met bijvoorbeeld cliënten, klanten of leerlingen.
- Een netwerk kan niet zonder een urgente werkgerelateerde vraag.
- Er moet een initiator zijn die open staat voor een nieuwe aanpak en die zich verbindt aan de vraag.
- Het is van belang samen aan de slag te gaan en wat te maken. Volgens Tjip "laten groepen zich te vaak verleiden om te blijven praten, doelen vast te stellen of kaders te bepalen. Men moet aan de slag!"
- De 'hartslag' van een netwerk is te zien in vijf fases: Initiatiefnemen; Uitnodigen; Verbinden; Creëren en Uitstralen.
Waardering, lof en kritische vragen
De leden van de promotiecommissie spraken veel waardering voor het verkennende werk dat Tjip met dit onderzoek heeft verricht naar sociaal kapitaal en de relatie met vernieuwing. En er was lof voor het navolgbare verslag in de vorm van het proefschrift. De vijf opponenten stelden tijdens de verdediging -geheel in lijn met hun taak- diverse kritische vragen. Eén opponent die onverwacht niet aanwezig kon zijn, liet toch van zich horen via een brief. In antwoord op de vragen ging van de commissieleden ging Tjip dieper in op onder andere de affectieve kant van netwerken en sociaal kapitaal. Hij sprak over het soort interventies dat geschikt is om te werken aan sociaal kapitaal en over de maakbaarheid van sociale netwerken.
Dr. Tjip!
Na beraad van de commissie werd het diploma uitgereikt. Tjip is doctor! Met plezier konden we luisteren naar de loftuitingen in de laudatio uitgesproken door de promotor.