Cette page n'est pas disponible en français - Vue en Néerlandais:
Het is winter. Kerstvakantie. We bevinden ons in de stille dagen na de kerst. De afwezigheid van de bewoners is voelbaar in de straten. Lampen in huiskamers springen aan op vaste tijdstippen. De enkele aanwezige buur voert de huisdieren huis voor huis. De geluiden die er zijn, vervliegen door de winterse bries in de straat. Enkele kinderen slenteren op straat. Veel vriendjes zijn weg op vakantie. De eerste blijdschap van de vakantie is voorbij. Binnen hangen kinderen voor de TV. Ouders beginnen zich te bezinnen op de tijd. Hoe lang nog? De opperbeste stemming van de eerste dagen wordt breekbaar. Af en toe barst er irritatie door het kerstglazuur.
Verveling ligt op de loer. ‘Dat is goed voor je’, zeg ik stellig tegen mijn zoon van acht. ‘Daar word je creatief van’. ‘Wacht maar af; Het is net als op de X-box, je komt vanzelf in een ‘next level’ en dan wordt het weer leuk.’ Ik weet niet of de vergelijking helemaal opgaat. Maar zoonlief lijkt hem te accepteren en kuiert verder in zijn dag.
Alleen met de tijd
Nu is hij een paar dagen weg. Ik ben alleen met de tijd. De eerste dag was een grote vreugdedans met stapels boeken en dito plannen. Nu, dag drie kruipt de tijd stroperig door mij heen. De gedachten in mijn hoofd lijken harder te dreunen en leiden me af van de mooie winterdag. Twijfels bespringen me over kleine keuzes. Eerst boodschappen of liever lezen? Of toch even een wasje draaien?
Stil de tijd is de oproep van Joke Hermsen (filosofe) in haar pleidooi voor een langzame toekomst (*). Het zijn deze woorden die juist nu tot me komen. Hermsen beschrijft hoe we pas in rusttoestand (in het interval tussen twee handelingen) tot reflectie en bezinning komen. Zij schrijft: “Pas als we niets doen, opent zich de ruimte van het denken en van de creativiteit, verschijnselen die zich door geen vooropgesteld doel of economisch nut laten sturen of opjagen”.
Het ritme van de seizoenen
Het doet me denken aan wat schrijver Jaap Voigt beschrijft in zijn boek 'Leven & Werken in het ritme van de seizoenen' (**) over hoe hij leeft naar de geest van de seizoenen. Het ritme van de seizoenen gaat over organische groei en dient in zijn ogen als leidraad voor ons ritme. Omdat we onderdeel zijn van de natuur. “We zijn geen toeschouwer van de seizoenen, nee, de seizoenen komen als het ware door ons heen”.
De winter staat in zijn leer voor stilstand, geen beweging, enkel stilte. In de winterperiode hebben we niets te verwachten. ‘In de stilte komt het onverwerkte boven. Je ontmoet jezelf opnieuw. Verwarring is vaak het gevolg omdat je je opnieuw te verhouden hebt tot jezelf”, beschrijft Voight. Vanuit stilte ontstaat leegte. Veel ideeën en plannen sterven af op de koude wintergrond. Vanuit die leegte ontstaat beweging. Dit is een typisch proces voor de wintertijd. En ook ik hoor mezelf, mijn eigen overpeinzingen in deze eenzame dagen ritmisch al kabbelend voortgaan zonder richting. Dat is louterend en ook verwarrend. Zoals je bij het mediteren je gedachten achter elkaar door hoort pruttelen, zo ervaar ik nu hoeveel overwegingen en heroverwegingen ik maak op een dag. Alsof ik verleerd heb om te gaan met de tijd; de ruimte die voor me uitstrekt.
Bewegende stilte
Na een paar dagen stopt het dreunen. Stilte doet zijn intrede. Ik voel me leeg. De inspiratie waar ik op gehoopt had in vakantietijd houdt zich verscholen. Ik schrijf wat kaarten naar oude bekenden. Koop wijn voor oudejaarsavond. En ik wacht. Tot ik de beweging voor het nieuwe in me voel voltrekken. Ik word nieuwsgierig, merk ik. Een beetje nieuwsgierig naar het nieuwe jaar. Is dat beweging? Zo voelt het wel. De tijd zal het leren.
(*) Stil de tijd, 2010. Joke Hermsen
(**) Jaap Voigt baseert zich op de leer van de Chinese Alchemie gericht op zielsontwikkeling en het eeuwige leven.
Deze blog verscheen ook proceskunde.com