Cette page n'est pas disponible en français - Vue en Néerlandais:
In onze vorige blog van 21 januari jl. beschreven wij hoe ontwikkeling een relatie heeft met een moment van verkozen eenzaamheid. Geïnspireerd door Connie Palmen(*) stelden we dat ‘Ontwikkeling beschrijft de tocht vanuit een veilig en vertrouwd landschap van bindende verhalen en voorschriften’. Vanuit deze notie rijst een nieuwe vraag: want wat betekent het voor een adviseur als een klant je vraagt hem te helpen bij zijn ontwikkeling? Een individueel en eenzaam proces? Onderbreekt jouw aanwezigheid juist niet dat gewenste moment van verkozen eenzaamheid?
Ondersteunen bij ontwikkeling: kan dat?
Een proceskundig adviseur wordt gevraagd bij ontwikkelvragen van managers, professionals of teams. Nemen we eenzaamheid als basis van ontwikkeling, waarin ieder mens zijn eigen tempo en proces kent, dan rijst de vraag hoe ‘een ander’ je daarbij kan ondersteunen. Kan dat?
In onze ogen kan iemand nooit een ander ontwikkelen. Je kunt perspectieven aanreiken, zienswijzen of andere prikkels die iemand zicht kunnen geven op zijn of haar volgende stap. Of, in de sfeer van de gezegdes: Je kunt een deur openen, maar iemand besluit zelf over de drempel te stappen.
Verhalen ontrafelen
In onze ogen zijn wij als adviseur een ‘ontrafelaar’ van verhalen die in een organisatie in omloop zijn en waar zijn geworden. Een klant vertelt bijvoorbeeld zo’n verhaal als hij/zij een hulpvraag stelt aan een adviseur. Vanuit het proceskundige perspectief op ontwikkelen heb je als adviseur aandacht voor de behoefte van de vraagsteller (klant) om zich te uiten. Door zich te uiten in het gesprek met de adviseur vindt ontrafeling plaats, ontstaat een andere kijk, een nieuw verhaal.
Vrijheid, conformisme en eenzaamheid
Een eigen verhaal vertellen vraagt durf en vrijheid. De zuigkracht van de heersende opinie is groot. Ook kan er sprake zijn van een diepe persoonlijke gehechtheid aan verhalen en zienswijzen. “De eenzaamheid van de vrijheid vraagt altijd het verzet tegen de zuigkracht van de veilige onvrijheid van de groep”, schrijft Palmen. Het verlangen om vrij en autonoom te zijn concurreert met het verlangen ‘erbij te horen’. De kracht naar het conformeren is enorm. De beloning van conformisme is het geluk van de saamhorigheid. Ontwikkelen in vrijheid gaat vaak gepaard met gevoelens van onveiligheid en eenzaamheid.
De eenzaamheid van een proceskundig denker
Een proceskundig denker koestert de heimelijke wens om een vrije enkeling te zijn, door zich te onttrekken aan de macht van het heersende verhaal. Dat is een kunst. Het vraagt om aandacht voor de verhalen in de organisaties waar je werkt en waar je klanten werken. Het vraagt om scherpte op de ‘waarheden’ die zichzelf klem zetten. Het vraagt moed om als enige te durven zeggen dat de keizer geen kleren draagt. Dat kan eenzaam zijn, maar ook verrassende ontmoetingen opleveren met geestverwanten. Dan ontstijg je samen de paradoxen. Dan ontstaat er poëtica, zuurstof voor nieuwe verhalen, van nieuwe vergezichten. Van ontwikkeling.
Ben je nieuwsgierig naar het Proceskundige Perspectief op ontwikkelen? Kijk dan bij de Foundation of Corporate Education bij de Leergang Proceskunde, Werken met Aandacht of neem contact op voor een kennismaking of uitwisseling. Bvandersteen@Kessels-smit.com, Agoedhart@kessels-smit.com
(*) Connie Palmen: Het geluk van de eenzaamheid. Uitgeverij Athenaeum-Polak & Van Gennep. ISBN 9789025367213