Ons lichaam liegt niet: faciliteren als persoonlijk vakmanschap

par: Sofie Hendrikx

Cette page n'est pas disponible en français - Vue en Néerlandais:

Klik, klak, klik, klak, het geluid van mijn voetstappen echoot luid door de statige marmeren hal. Vele jaren geleden woonden de directeur en zijn gezin hier. Ik passeer de keuken, een badkamer en kom aan in een statige ruimte met zwaar eiken meubilair, tapijten en een gigantisch haardvuur. Vroeger waarschijnlijk de salon, vandaag de vergaderruimte. Een projector en enkele flipcharts staan klaar voor een workshop ‘Samen vooruit als 1 team’.

Een achttal mannen in besmeurde fluorgele werkkledij staan wat ongemakkelijk rond te draaien in die grote protserige ruimte. Het beeld is bevreemdend, ik glimlach en prijs me gelukkig om zo vaak verrast te worden in mijn job. Heel benieuwd naar hun verhalen nodig ik hen uit om een kring van stoelen te maken. Ik werk die dag voor het eerst met dit team dus kennismaken en verwachtingen delen met elkaar staan centraal.

Op gang…

Een kring maken verloopt moeizaam. Ik merk dat zitten zonder beschermende tafel tussen hen in de spanning doet toenemen. Gsm’s worden bovengehaald om het ongemak te maskeren. Hier en daar een diepe zucht. Zonder woorden voel je dat er weinig verbondenheid en vertrouwen is. Ieder achter zijn eigen schild.

We starten met een korte intro ronde. Enkel het broodnodige wordt gedeeld. De meeste van hen hebben er duidelijk geen zin in, in dit geleuter. Ik stel hen de vraag ‘Wat maakt dat jij vandaag gekomen bent?’ en die resoneert. De energie neemt toe en verhalen over wat er misloopt in het team worden uitgebraakt. Door elkaar heen. Met zeer luide stemmen. Zonder écht te luisteren naar elkaar. Aanvallend. Agressief.

Op spanning

Mijn interventies worden strenger, ik moet mijn stem verheffen om gehoord te worden en ik merk dat ik zelf op het puntje van mijn stoel zit. Hoog tijd dus om afstand te nemen. Ik leun achterover en maak terug écht contact met mijn lichaam. Mijn maag is verkrampt en doet pijn. Ik adem er naartoe maar merk dat dit niet helpt. Ik zit gevangen in een bubbel van spanning. ‘Stap eruit..’ fluistert mijn lijf. ‘Blijf zitten en help hen eruit’, zegt mijn verstand.

Ik sta op uit de kring. Wandel rustig naar de andere kant van de kamer en leun tegen de eiken eettafel. Het koele, houten oppervlak brengt me wat tot rust. Aan de andere kant van de kamer blijft het team ruzie maken. Ze merken niet dat ik ben opgestaan. De minuten passeren, ik dwing mezelf om niet te interveniëren en laat het proces zijn gang gaan.

Op de man af

Een kwartier tikt voorbij als plots één van de deelnemers zijn blik op mij richt en vraagt: “Waarom sta je daar?” Ik zet mij terug bij hen en vertel hen dat ik buikpijn kreeg van de spanning die er tussen hen hing. En dat ik mij afvraag hoe dat voor hen is: iedere dag naar het werk komen en in zo’n vijandelijke context moeten functioneren.

Er valt een lange stilte, schilden vallen weg en er volgt een mooi, kwetsbaar en verbindend gesprek. Er is een stapje genomen naar meer vertrouwen en veiligheid. Een stapje vooruit, samen als 1 team.

Zoals zo vaak bleek mijn lichaam mijn belangrijkste instrument als procesbegeleider. Die me hielp een diagnose te stellen, om uit te vinden hoe het écht met deze groep gesteld was.  

Kris Snick en Sofie Hendrikx zijn actief als coach en facilitator. Zij verzorgen vanaf januari 2019 de leergang ‘Faciliteren als persoonlijk vakmanschap: krachtige leerprocessen vormgeven en begeleiden.’ In deze blogreeks delen zij hun persoonlijke ervaringen op dit gebied en hoe zij daarin hun eigen vakmanschap steeds verder ontdekken en ontwikkelen.