De impact van het midden

par: Theo Visser

#Inspiratie   #Publicaties  

Cette page n'est pas disponible en français Choisissez langues
Néerlandais, Anglais

Stel je bent lekker bezig met impact maken; je bent enthousiast begonnen en de eerste resultaten zijn zichtbaar. Het gevoel van vooruitgang motiveert en geeft je een boost. Over het algemeen zijn we goed in ‘iets beginnen’. We hebben er zin in, de energie is hoog en we zitten lekker in de actie.

Maar hoe houd je dat gevoel nou vast? Na een paar weken is de eerste glans er toch wel een beetje van af. Je vindt het thema of je project nog wel belangrijk, maar je merkt ook dat het je meer energie kost dan voorheen. En ondertussen komen er ook weer andere leuke dingen op je pad waar je mee zou kunnen beginnen. Herkenbaar?

Onze motivatie is een vreemd iets. We zijn vaak enorm gemotiveerd als we starten. Na verloop van tijd staat het project een tijdje op een wat later pitje, en ineens, als de eindstreep in zicht is, herpakken we onszelf weer voor een eindsprint. Anders gezegd: we zijn vaak sterk in de start en de finish, maar in het midden raken we, als we niet oppassen, de weg kwijt. Je loopt zelfs het risico vroegtijdig te stoppen. Onze motivatie is het meest breekbaar in het middenstuk.

Vanuit de psychologie zijn er tal van onderzoeken gedaan naar dit fenomeen. Het heeft te maken met de werking van ons brein. Zo herinneren we ons vaak het begin en eind van de vakantie veel beter dan een willekeurige dag midden in deze reis. En uit onderzoek naar het knippen van figuurtjes blijkt dat we het eerste en laatste poppetje vaak het meest zorgvuldig knippen. Daartussenin sjoemelen we toch een beetje – vooral als het er heel veel zijn. We verlagen in feite onze norm voor netjes knippen zodra we in het midden zijn.

Ons brein heeft het idee dat wat er in het midden gebeurt, niet zo heel veel uitmaakt. Iedere handeling die je doet, voegt proportioneel weinig toe. In het begin is iedere stap vooruit er één die je op weg helpt. En op het eind brengt ieder stap je dichter naar de finish. De laatste stap is zelf cruciaal. Dan heb je je doel bereikt. In het midden lijkt het allemaal niet zoveel uit te maken.

Hoe houd je jezelf dan gemotiveerd als je bouwt aan een beweging? Of als je bezig bent met impact maken?

1. Het belangrijkste is te zorgen dat je vooruitgang blijft ervaren. En dat je het idee houdt dat je acties ertoe doen. Dat motiveert. Hiervoor kun je gebruik maken van het ‘principe van het kleinste gebied’. Volgens dit principe kun je je voortuitgang het beste meten door waar je nu staat te vergelijken met het begin- of juist het eindpunt, afhankelijk van waar je het dichtste bij bent (vandaar ‘het kleinste gebied’). Dus je kijkt achterom tot je het midden hebt bereikt en vanaf dat moment wissel je naar vooruitkijken. Dit werkt omdat de proportionele impact van je handeling dan groter lijkt. Dit stimuleert tot actie. Vergelijk het met lezen van een dik boek. In het begin kijk je vooral naar de pagina’s die je al hebt gelezen en na het midden kijk je vooral naar de pagina’s die je nog moet lezen. Zelf lees ik altijd sneller zo tegen het einde van het boek (en kan het dan ook niet meer wegleggen).
   
   
2. Een praktische tool die kan helpen is schaalwandelen. Zie de uitwerking van deze tool in de reader van het FCE Festival. Deze oefening kun je alleen doen of samen met iemand met wie je werkt. Het helpt om inzichtelijk te maken waar je naartoe beweegt, waar je staat ten opzichte van de gewenste situatie en welke acties volgens jou horen bij een volgende stap.
   
   
3. Knip een project op in fases. Stel jezelf per fase korte-termijndoelen zodat je telkens de voortgang per fase kunt zien. Naast de doelen kun je ook behapbare acties bedenken met een haalbaar resultaat (dus niet: netwerk uitbouwen, maar wel:  drie collega’s uitnodigen voor een brainstormsessie over mijn vraag). 

Deze tips helpen om door het middenstuk heen te komen zonder al te veel vaart te verliezen. Mocht dat niet helpen, dan rest er eigenlijk nog maar één optie. Namelijk focussen op het creëren van een nieuw begin. Want beginnen, daar zijn we als mensen heel goed in.

Bron: Fishbach, A. (2022). Get It Done: verrassende lessen uit de wetenschap over motivatie en je doelen bereiken zonder stress. Uitgeverij Volt.

Deze colum verscheen ook in de reader van het FCE Festival 'Versnellen van innovatie door de impact inzichtelijk te maken'