Alle oortjes dezelfde kant op

par: Suzanne Verdonschot

Cette page n'est pas disponible en français - Vue en Néerlandais:

Het was heel druk. Zo'n 400 mensen kwamen een kijkje nemen op de conferentie waar ik een workshop gaf, vorige week. Logistiek gezien is dat geen sinecure: iedereen op tijd van koffie voorzien; een lunch verzorgen die honderden mensen smakelijk vinden; soep serveren zo dat ook de laatste nog een lekker warm hapje heeft. In de pauze maakte ik deze foto. Het beeld van die in rijen opgestelde kopjes triggerde me. Op een bepaalde manier had ik ook wel te doen met het middelste kopje, ingeklemd tussen al die andere. "Alle oortjes dezelfde kant op" grapte mijn collega.

Alle neuzen dezelfde kant op: vanzelfsprekend?

Later zat ik er nog over na te denken. Hoe vaak zeggen we bij grotere veranderingstrajecten en vernieuwingen niet dat het belangrijk is alle neuzen dezelfde kant op te krijgen. Iedereen lijkt het daar dan ook mee eens. Het klinkt zo logisch, alle neuzen dezelfde kant op. Maar is dat eigenlijk wel zo vanzelfsprekend? Ja, als iedereen in dezelfde richting kijkt, is de grote groep gemakkelijk te hanteren, kun je efficiënt werken en in de gaten houden of iedereen nog wel in de pas loopt. En als iemand dan toch zijn eigen richting kiest, valt dat onmiddellijk op en kun je actie ondernemen.

Nieuwsgierigheid

Als het gaat om koffiekopjes is er wel iets voor te zeggen. Opgesteld in strakke rijen passen er veel meer kopjes op één tafel. Maar als het gaat om mensen, zouden we dan niet beter de wens van 'alle neuzen in één richting' vervangen door nieuwsgierigheid naar waar elke neus op gericht is?

Door op onderzoek uit te gaan naar ieders perspectief kom je verhalen op het spoor. Die eigen verhalen zijn het vertrekpunt voor succesvolle vernieuwing. En dan is het misschien niet zo erg dat iedereen uiteindelijk een eigen richting kiest. Misschien is het zelfs wel wenselijk. Want uiteindelijk is de persoonlijke betrokkenheid een van de krachtigste motoren voor vernieuwing.

Verdragen van onbeheersbaarheid

Dit vraagt wel bepaalde bekwaamheden van de leiders van verandering. Zoals bijvoorbeeld het kunnen verdragen dat het proces niet volledig controleerbaar of beheersbaar is. En het op onderzoek durven uitgaan naar wat medewerkers en collega's drijft. Bijvoorbeeld door ze daarnaar te vragen. Het gaat er ook om niet per se vooraf de richting van de neuzen te willen bepalen, maar juist gezamenlijk beelden te ontwikkelen van over de toekomst die je graag zou willen. Uiteindelijk past daar het beeld van de koffiekopjes ook niet bij.

Het plaatje dat ik zag toen ik me met koffie en al omdraaide en weer mengde in het gezelschap is treffender. Een wirwar van mensen, druk met elkaar in gesprek, staand aan tafels, wandelend door de ruimte en zittend op de grond.