Als kleine jongen was ik dol op Sinterklaas. Ik leefde er weken naar toe. Al ruim voor de intocht was ik bezig met het samenstellen van een verlanglijst. Ik scheurde plaatjes uit speelgoedgidsen en maakte een heuse collage van wat ik wilde hebben. De laatste weken voor 5 december was ik natuurlijk superbraaf. Dat moest Sinterklaas toch opvallen? En het werkte, want ik kreeg altijd wel iets gaafs. Natuurlijk niet de hele verlanglijst, maar ik was er superblij mee.
De dag erna, op het schoolplein, kwamen dan de verhalen. Ik merkte dat niet iedereen even gelukkig was met de goedheiligman. Sommigen vonden de cadeaus tegenvallen. Ze waren toch ook braaf geweest? Een keer bereikte de discussie haar hoogtepunt toen Teun (naam gefingeerd), de grote pestkop van de school, aan kwam rijden met zijn nieuwe fiets. Sinterklaas moet dan toch wel heel erg in de war zijn geweest.
Aan deze anekdote moest ik denken bij het lezen van het boek van Shawn Achor. Zonder dat ik het wist, had ik als kleine jongen al kennisgemaakt met wat hij noemt ‘de voorsprong van geluk’. Veel mensen meten hun geluk af aan de mate van succes. Ze denken dat als ze hard werken, ze succesvol zullen zijn, en dat dit succes gaat leiden tot geluk. Of - in mijn voorbeeld - dat braaf gedrag gaat leiden tot veel pakjes en daarmee tot geluk. Mensen (en kinderen) die redeneren op deze manier leggen de lat steeds hoger. Dus ieder jaar moeten er meer pakjes of grotere cadeaus komen. En daarmee raakt hun geluk steeds verder buiten bereik.
Uit recent onderzoek blijkt dat het precies andersom werkt. Gelukkige mensen zijn succesvoller dan niet gelukkige mensen. En dat is de voorsprong van geluk. Geluk stimuleert ons om goed te presteren, maakt ons creatiever, efficiënter en leergieriger. Het blijkt dat onze hersenen letterlijk zo gestructureerd zijn dat zij het beste presteren als ze in een positieve stemming zijn. Optimistische verkopers verkopen bijvoorbeeld 56% meer dan pessimistische. Artsen die vooraf in een goed humeur zijn gebracht, stellen twee keer zo snel de diagnose als artsen in een neutraal humeur en ook nog eens van een betere kwaliteit. Wat ik grappig vind aan dit laatste experiment, is dat de artsen in een goede stemming werden gebracht met snoep! Zoiets kleins kan dus al werken.
En nu komt voor ons als HRD’ers het interessantste punt. Geluk is beïnvloedbaar! Door in leertrajecten te focussen op het vergroten van geluk, kunnen we dus betere leerresultaten bereiken. Praktisch gaat het om zaken als:
- een persoonlijke opvang bij het begin van een traject
- het nastreven van leerdoelen die betekenisvol zijn voor de deelnemer
- het werken aan kleine haalbare doelen en zo successen creëren
- focussen op mogelijkheden en positieve voorbeelden
- positief gedrag vertonen als trainer en dit ook in de groep stimuleren
- oprechte uitingen van waardering voor inbreng van deelnemers
- meditatie of andere rustmomenten inbouwen
- even naar buiten gaan en zorgen voor lichamelijke beweging
- gebruikmaken van buddies of andere vormen van sociale steun
- een veilige leeromgeving creëren waar mensen zich prettig voelen
- en zelfs lekkere snoepjes in de leeromgeving kunnen dus bijdragen.
Ik snap nu waarom Sinterklaas zo royaal zijn pepernoten uitdeelt. Dat maakt de pakjes zelf ineens een stuk minder relevant…
Deze column verscheen in Opleiding & Ontwikkeling, nr.6 2011, p.23.