‘Als je het in een paar woorden benoemt, wat wens je dan vooral voor je kinderen?’ Dat was de vraag die Martin Seligman1 enkele jaren terug aan honderden ouders voorlegde. De antwoorden vertoonden een duidelijk patroon: ‘een gelukkig leven’, ‘dat ze vriendelijke volwassenen worden, ‘dat ze zich goed voelen over zichzelf’, ‘een rijk gezins- en sociaal leven’…. Het zette hem aan het denken over onderwijs. In hoeverre besteden we in school aandacht aan de bekwaamheden die je helpen om gelukkig en succesvol te zijn in het leven?
De positieve psychologie had op dat moment, met Seligman als trekker, een wetenschappelijke basis gelegd onder het belang van vermogens als veerkracht, optimisme, het opbouwen van positieve relaties met anderen, mindset, moed…. Het idee dat er in scholen, zeker in die tijd, vooral aandacht was voor de cognitieve prestaties van leerlingen triggerde hem om te kijken of het niet mogelijk was om in het onderwijs ook aandacht te besteden aan dit soort thema’s. En of dat dan effect zou hebben op het floreren van leerlingen tijdens hun schooltijd en daarna.
Inmiddels zijn we zo’n 20 jaar en veel onderzoeken verder. Er ligt een berg aan beproefde interventies die je als leerkracht of mentor in de klas kunt doen2, en er zijn ook scholen die hier structureel mee experimenteren3. Er is een Internationaal Platform voor Positief Onderwijs (IPEN) dat in 2018 haar tweede grote wereldcongres organiseert. De vraag is dan ook nog steeds actueel - misschien zelfs nog urgenter - en de belangstelling voor Positief Onderwijs neemt toe.
Waar komt die belangstelling vandaan, en wat is Positief Onderwijs? Hoe geef je het vorm in de klas of in school? En hoe (en waar) start je als je hier meer mee wilt? Dat zijn vragen die in dit artikel aan de orde komen.
NB in maart 2019 start een Appreciative Inquiry Lerend Netwerk rond Positief Onderwijs, voor iedereen die hier in zijn school meer werk van wil maken en tegelijk wil leren over AI als veranderaanpak. Zie deze website voor meer informatie.